Os Fabuladores
A vida é unha sorpresa permanente. Nós non escollemos onde, nin de quen nacer, nin tampouco chegar limpos de pecado. Iso é o que nos ensinou a Igrexa Católica, que di que nacemos co pecado orixinal, e todo por culpa de Adán e Eva. (Que dano fixo esta parella, meu deus! Por culpa deles tiveron que bautizarnos e botarnos auga fría pola cabeciña).
Unha vez aquí imos aprendendo a desenvolvernos na vida, –grazas aos coidados dos nosos pais, mestres e persoas coas que imos tomando confianza e se dispoñen a axudarnos-: nos traballos e nas moitas actividades do día a día: lecer, desprazarse dun lado á outro, etc.
Neste escrito quero referirme a un fabulista, para non esquecelo e, deste humilde xeito renderlle homenaxe a un home co que falei moitísimas veces: unhas nolos dous, e outras en compaña con outros amigos e coñecidos.
Para algunha xente era un mentireiro, que dicía grandes trolas. Había quen se cabreaba e sentíase magoado mostrandoio ás costas del. –“Este pensa que eu son parvo, que trago semellantes pedras de muiño”. Eu gocei das súas disparatadas aventuras e da súa compaña, das parrafadas ao atoparnos nos camiños e pararnos a falar. Foi meu amigo aínda coa distancia dos anos que nos separaban, e porén, vou cambiarlle o nome e chamarlle
Xeneroso
Este fabulista foi moi xeneroso comigo e gardo moitos bos momentos na súa compaña.
Coñecino aló polos anos corenta despois de voltar da guerra e do servizo militar. Foi cando eu empecei a traballar e coincidiamos no camiño. El traballaba en Bouzas e tódalas mañás esperaba por min, –eu vivía un pouco máis lonxe-, e íamos xuntos até a parada do tranvía, unha media hora de camiño-¸falábame de meu pai (era oito anos máis novo e traballara con el de pinche de albanel. Eses comentarios non eran fábulas contrasteinos anos despois). Falábame da escola e do mestre: tiña memorizado algunhas páxinas do libro “El primer manuscrito”. Lembro unha mañá que baixabamos pola rúa dos Ferreiros (Bouzas) e, como si eu fora o mestre del o alumno dando a lección, mentalmente e voz natural lía a primeira lección do manuscrito, -“Antoñito salió de su casa loco de alegría para ir a la escuela … e, rematou cando nos separabamos na parada do tranvía. A el non lle importaba que a xente se sorprendera ou se rira, porque el estaba por enriba do que dixera a xente: el era así.
Outras veces eran aventuras de rapaces, pero sempre esaxeradas, ata o punto que te rías a cachón e non lle parecía mal.
Unha mañá de primavera, un merlo pousado nun loureiro que tiñan enfronte da casa redobraba os rechouchíos na silenciosa saída do sol: el estaba escoitando, cheguei eu, saudamonos e seguimos camiñando; dalíndiante a fábula foi de merlos. Díxome: -“eu sempre tiven moita puntería co tirabolas e aí nese loureiro que ten meu pai matei uns cuantos, pero un costoume moito…pero caiu. Tireille unha pedra e metinlla no cu e despois tireille outra e metinlla tamén e caiu morto”; eu rinme e pregunteille e ti como sabías que lle meteras dúas pedras?. Sorprendido pola pregunta fixo unha pequena paradiña e contestou, “collín a navalla e abrino, e alí estaban as dúas pedras”. Si, Telmo si, eu tiña moita puntería.
As historias, as súas historias magnificábanse si as escoitaban máis xente. Había espazos acaidos; nos enterros –que daquela sempre lle facían misa de corpo presente eran moi longas porque cantaban os diesires-, quedabamos fora e tiñamos que alonxarnos da porta para poder rir sen molestar.
Malia que algún o desprezaban e fuxían del, os demais participábamos das fábulas de Xeneroso: tanto pilotaba un avión –en compaña do piloto-, dende as Canarias até Lavacolla, como ía a pescar e, dunha destas, ó chegar ao peirao do Muiño do Vento, estaba un paisano, e pediulle si o levaba con el. -Faltaba máis; o home “levaba unha cana de carrete e un cesto de pescador; dicía que era dunha sociedade de caza e pesca. -Eu levaba unha cana que tirara da viña a que lle empatara unha tanza e un anzó. Chegamos a sinal e el lanzou lonxe e ía enroscando ; eu botaba abaixo e faneca pa chalana, e en nada de tempo enchín o caldeiro. O fulano quedou abraiado, dinlle medio caldeiro para que non chegara a casa e se riran del, e andando”
E así unha detrás doutra..
Pasamos un longo tempo sen atoparmo-nos polas distancias dos lugares de vida, ata que voltamos a ser veciños e escoiteille novas fábulas. Un día atopámonos nun camiño, falamos un pouco e eu íame, entón díxome: tes presa?, Non díxenlle eu. Pois entón imos falar home que hai tempo que non falamos, e arrimados a unha pedra dun valado voltamos as historias. -Esas xa as sei.- Ai si, pero non sabes todas; e a parrafada foi da xente da parroquia: quen era fulano antes de …no que se convertiu mengano…de quen era aquela aterra…etc, etc.
De cando en vez facíame unha visita, xa estaba velliño, pero o humor e a sabiduría non a perdeu até o fin.
Mágoa que este home non escribira as súas fábulas, poderían ser un libro ou libros de referencia na parroquia e na cidade e bisbarra. Hai fabuladores que viviron das publicacións, e foron recoñecidos como fabuladores; velaí a Castro Viejo, coa Santa Compaña dun lado po outro; o baionés “Joselín”, contando os seus contos polas tabernas do Berbés (este deixou gravacións das historias que contaba), ou John Balan que subía ó tranvía en Soler e arrimado a porta, -que da plataforma pasa o interior-,daba concertos orquestrais de alto nivel. E tantos outros que escribiron fábulas.
Que importantes son estas persoas que son quen a de sacarnos da rutina da vida para facernos cómplices e poder sorrirnos de nos mesmos.
Cecais a veciñanza e –nalgúns casos- a iñorancia non nos deixe valorar aos fabuladores. Si o fixeran nun teatro dariámoslles a importancia que se merecían.
Xa que logo, hoxe vai por eles.
Telmo Comesaña novembro 2017
Es importante que no se pierda la memoria de esos fabuladores.
Gracias Telmo por tus bonitos relatos .