Familias sin ronsel

Cando pasas a vida na mesma cidade, no mesmo barrio onde naceches, convives, máis cercano ou máis distante coa mesma xente. Familias xa formadas e outras que se van conformando cando se van xuntando parellas dando lugar a creación doutra nova familia. Así ven sendo dende tempos que eu non controlo, e seguirá acontecendo.

A vida vai devalando e as familias vanse sucedendo deixando o “ronsel” da súa existencia nos fillos, netos, bisnetos,etc. Nembargantes, hai,

Familias sin “ronsel”

Na década dos cincuenta do pasado século, deuse dun xeito ende mal pra esta terra, a emigración deica aos países  centro e  suramericanos, preferentemente: México, República Dominicana, Cuba, Brasíl, Arxentina, Uruguai, Venezuela e Chile.

Dos peiraos de Vigo saían , -unha media de seis barcos por semana-. Por aquí pasaban os  correos das grandes compañías de navegación: Transmediterránea e Aznar, españolas;  Mala Real inglesa, e outras  compañías: arxentinas, francesa e portuguesa.. algunha máis había, chegando a estar tres trasatlánticos na mesma xornada. O noroeste de España desangrábase polos portos de Coruña e Vigo.

Familias enteiras; (matrimonios con tres ou catro fillos que ían na procura dun mundo mellor. Uns emigraban fuxindo da fame e da falta dun futuro pros fillos, e outros, porque seguían controlados pola policía política do réxime criminal franquista.

Algúns dos que se foron sin familia, voltaron nas décadas oitente e noventa. Ningún dos que foi coa familia voltou; foron morrendo fora de onde naceran. Os fillos seguirían o seu camiño; desas familias ninguén dá conta, só si queda algún familiar de segunda ou teceira xeneración.

A xente de setenta anos xa non dá conta deles; desapareceron sin deixar “ronsel”, como si nunca existirán…Mágoa .

Pero tamén hai familias sin “ronsel”, sin irse á ningures, nacendo e morrendo aquí. Porén, vou suliñar dous casos da miña veciñanza.

Dona Antonia Pequeño de Cabrera, mais coñecida pola señorita Nena, e cando xa ía velliña simplemente pola señorita, dona da finca coñecida por finca de Cabrera, “militar morto en África deixando a muller viuva moi xovenciña”. A veciñanza pasou a chamarlle, “finca da señorita”. Dona Antonia morreu sin descendencia.

Aos poucos anos de morrer, ocupou  a propiedade un herdeiro da “dona das chaves” e, no portal principal puxo o nome da esposa, “Finca Solita”. Un PXOM (Plan Xeral de Ordeación Municipal) recolleuno na documentación do Concello e arestora, a urbanización, as ruinas  e o nome da rúa figuran como  “Finca Solita”.

Dona Antonia non deixou “ronsel”, e nin siquera figura na toponímia da zona . Quedan os seus restos no cemiterio cunha placa ilexible…Mágoa.

Outro caso  moi distinto é o da familia do señor Enrique  Comesaña, “O Polainas”

Este señor vivía coa súa dona e catro fillos: tres mulleres, Elvira, Aurora, Florinda, e un home, Evangelino. Vivían nunha finca rodeada dunha seve de loureiros tan tépeda que non se miraba o interior, mentras que o lado que daba ó camino da Viña Grande tiña moito desnivel e, estaba acugulado de carballos.  O portal de   entrada daba ó camiño do Forte, e enfrente a casa, de pedra e planta baixa.

Traballaban a finca de Polvoroa (arestora urbanizada; entre Avda Atlántida e a praia de Santabaia).  Pai e fillo labraban cun arado de pau. -A vida pasaba por eles, pero eles non pasaban pola vida-, mantíñanse cada vez máis solitarios: á señora nunca a vin diante, e as fillas Aurora e Florinda tardaron en sair da casa. Cando saíu Florinda, sorprendeu ao vecindario: muller guapa, ergueita e cando camiñaba parecía que estaba nunha pasarela.  Evangelino traballou un tempo nun taller en Bouzas. Vivían moi pobremente, pero con moita dignidade. Saudaban e tanto o pai como o fillo eran faladores, tiñan unha conversa amigable e estaban ó día do que pasaba naquel pequeno mundo nos que nos criamos.  Cando tiñan algún problema da contribución  ou cousas semellantes acudían a miña avoa Peregrina, e ían de noite. Oíase dicir que tiñan o meigallo. Miña avoa dicia que estaban así porque a nai estaba metida nas bruxas. Eu non sei o que lles pasaba, pero aquela familia, -boa xente-, foi esmorecendo e morreron sin herdeiros. Non deixaron ronsel…Mágoa

A finca pasou a mans alleas, urbanizada en parte e abandoada o resto, quedando como testemuñas unha boa parte dos loureiros que son máis que centenarios.

Hai futuro?

A esa falta de descendentes, cómo se plantexa de cara ó futuro? Remítome ao Faro de Vigo, páxina 21, do domingo día 30 de xullo 2017.   (Casi  75.000  mujeres gallegas dudan si tener hijos debido a su situación laboral)  e, continúa: señalan como principales  razones la incompatibilidad de horarios y los bajos salarios.  Noutro apartado pon: hay 70.000 hombres  que también vacilan si ser padres por culpa de su empleo.

Hai unha serie de datos porcentuais moi iteresantes e noutro  titular: (menos de un nacimiento al mes en la mitad de los concellos gallegos).

Compre reflexionar, no sistema e na sociedade na que estamos mergullados.

 

Telmo Comesaña.    Agosto 2017