Ellacuría

Hai días nos que os momentos que se viven saen da rutina diaria. O caso de hoxe, 24 de xullo 2020, é un deles.

Na derradeira páxina do Faro de Vigo pódese ler a entrevista que lle fan ao xesuíta Pedro Armada Díaz de Rivera  -sacerdote que investigó la matanza de jesuítas de El Salvador-.

O titular faime pensar máis aló do que esperaba esta véspera do Apóstolo. (Día festeiro e de lecer en Galicia).

“El padre Ellacuría era subversivo por ponerse al lado de pobres y víctimas”

“El dolor causado por un crimen no se resuelve con el olvido, sino con el reconocimiento de la verdad, el arrepentimiento  y la dignificación de las víctimas”, asegura.

Toda unha declaración de humanidade; penso eu.

A entrevista feita polo xornalista Tino Pertierra, débese a  que o xuízo polo asasinato do xesuíta Ignacio Ellacuría e outros  catro relixiosos españois  en El Salvador no1989, arrancou  o día 8  no mes no que andamos,  na Audiencia Nacional (España). No banquiño dos acusados,  o ex coronel e antigo viceministro de Seguridade Pública salvadoreña   Inocente Orlando Montano, e René Yushsy  Mendoza, tenente do Exército. Para a Fiscalía, ámbolos dous “participaron na decisión, deseño ou execución” dos asasinatos o 16 de novembro do 1989. (…).

O xornalista vai formulando preguntas cuxas respostas son moi claras; unha delas é:

-¿Qué es el perdón para Ud.?

-Lo veo como un paso necesario previo a la reflexión

(Verdad, justicia, perdón y reconciliación).

Muchas veces hablamos de un camino que sería “verdad-justicia-perdón-reconciliación”. Conocer la verdad de lo que pasó   en este y otros casos será un bien para El salvador, contribuirá a la justicia para las víctimas, constituirá un paso trascendental en el proceso de la reconciliación,  (…)

Reflexión

Este xesuíta déixanos as “claves”  para a reconciliación. Está claro que non pode haber reconciliación sen os principios fundamentais que argumenta ese sacerdote. NNUU recrimínalle   ao Estado Español a desidia para resolver o que eles chaman  “El caso español”

(condenar la dictadura, reconocer a las víctimas, anular los juicios sumarios, rescatar los restos de las fosas comunes y entregarlos a sus familiares, etc)

Moito máis queda por mencionar, por exemplo: represión en cárceres e campos de concentración, traballos forzados, exilio, nenos roubados, incautación de bens  etc.

-Por que en España vivimos nesta situación tan dolorosa para centos de miles  de cidadáns e cidadás  españois e  temos que soportar desprezos, insultos e abusos de poder?

-Por que tanta insensibilidade na sociedade diante dun problema que avergoña ao Estado español e á cidadanía en xeral?

-Pódese admitir que algún presidente do goberno de España se permita ofendernos publicamente e non pase nada?

Buscando en Vigo

Familiares de asasinados -paseados e fusilados despois de xuízos sumarios- seguen buscando en Vigo os seus restos. Adicámoslle tempo a esta tarefa, pero é enormemente gratificante cando lle dices que si, que está en Lavadores ou na fosa común de Pereiró, ou no osario xeral. As familias con posibilidades económicas veñen o sitio: abrázanse, choran, e só pensan en rescatalos para xuntalos cos da avoa. Ninguén fala de odio, pero mostran a profunda  dor.

Nun deses encontros, cando xa íamos saíndo do cemiterio, unha señora  que veu coa familia dende o Mediterráneo, cos ollos cheos de bágoas, dicíame: -¿Por qué nos desprecian, señor?  ¿Por qué nos odian? Llevamos años buscando en pueblos, en iglesias, en ayuntamientos y nadie nos contesta. Estaba preocupada por morirme sin saber dónde podía estar enterrado mi padre. Ahora siento el mismo dolor, pero ya puedo decir que llegué a su lado.

-Casos semellantes como este podo dar fe deles. Logo nace unha achega de agradecemento e simpatía que emociona.

Resumo

Dos desprezos e insultos a miña persoa tamén os teño sufrido; de moitos políticos aos que non teño forma de achegarme, noutros casos directamente e en “cartas ao director”  na prensa diaria  e, outras veces, un “vacío” que insulta sen palabras.

E todo isto acontece nunha España que presume de democrática,  cando incumpre sistematicamente o artigo10.2  da Constitución.

Remato coa contestación que o Papa Francisco lle deu ao xornalista Jorde  Ébole cando lle preguntou que pensaba que en España seguía habendo  fosas comúns. A resposta, moi diplomática, foi: ”una nación que esconde a sus muertos no puede sonreír”.

 

 

Telmo Comesaña    xullo 2020